Các Loại Mã Vạch Thông Dụng & Cách Phân Biệt

Thế giới ngày càng hiện đại và việc ứng dụng mã vạch trong đời sống không còn xa lạ. Hãy cùng Couponcode.vn tìm hiểu các loại mã vạch thông dụng trong bài viết sau đây nhé!

Mã vạch là gì?

Mã vạch là một chuỗi các đường thẳng đứng màu đen, với độ dày và chiều cao khác nhau, được phân chia bằng các khoảng trắng và các con số.

Chúng được sử dụng để xác định các sản phẩm cụ thể và chứa thông tin liên quan đến chúng. Bằng cách sử dụng máy quét được kết nối với máy tính, thông tin từ các mã này có thể được truy xuất và đọc cho mỗi sản phẩm.

Hiện nay, mã vạch không chỉ xuất hiện trên các mặt hàng bán lẻ, mà còn được sử dụng trên sách, giấy phép, vé máy bay, và giấy tờ cá nhân. Điều này giúp quản lý thông tin về con người hoặc sản phẩm trở nên đơn giản và tiện lợi hơn.

Ý nghĩa của mã vạch

Ứng dụng hiệu quả mã vạch trong đời sống đem lại nhiều ý nghĩa quan trọng như:

Dễ nhận dạng sản phẩm: Khi quét mã vạch, thông tin chi tiết của sản phẩm sẽ được hiện ra ngay lập tức
Quản lý tài liệu, hồ sơ: Nhân viên quản lý dễ dàng quét mã vạch để cập nhật thông tin hay kiểm tra hồ sơ.
Quản lý hàng tồn kho: Nhờ mã vạch mà nhân viên dễ theo dõi, quản lý các mặt hàng còn tồn kho và xử lý nhanh chóng.
Theo dõi hàng hóa: Mã vạch sẽ giúp nhân viên tiện theo dõi hàng hóa di chuyển
Thanh toán: Mã vạch ứng dụng rộng rãi trong thanh toán tại các quán ăn, cửa hàng tiện lợi, shop thời trang,…

Nhận biết các loại mã vạch thông dụng

Các loại mã vạch thông dụng thường được phân vào 2 loại chính là mã vạch 1D và mã vạch 2D:

Mã vạch 1D (Mã vạch tuyến tính)

Mã vạch 1D, cũng được gọi là mã vạch tuyến tính, bao gồm các đường vạch màu đen với các con số dưới cùng. Đây là loại mã vạch phổ biến trên các sản phẩm hàng ngày mà chúng ta sử dụng. Mã vạch này mã hóa thông tin theo một chiều, từ trái sang phải, và được sử dụng rộng rãi trong quản lý hàng hóa, vận chuyển, bán lẻ và logistics. Các loại mã vạch thông dụng 1D gồm:

Mã UPC

Mã vạch UPC được sử dụng trên hàng tiêu dùng trên toàn thế giới, đặc biệt phổ biến ở Mỹ, New Zealand, Úc,… Chúng chứa các chữ số giúp xác định xuất xứ, màu sắc, kích thước của sản phẩm. Các biến thể bao gồm UPC-A với 13 chữ số và UPC-E với 8 chữ số dành cho các sản phẩm kích thước nhỏ.

Mã EAN

Mã vạch EAN được sử dụng trên hàng tiêu dùng toàn cầu, đặc biệt là ở Châu Âu. Nó giống với mã vạch UPC nhưng có thêm thông tin về địa lý. EAN-13 (13 chữ số) tiêu chuẩn, còn EAN-8 (8 chữ số) thường được dùng cho sản phẩm nhỏ như kẹo. Ngoài ra còn có các biến thể như JAN-13, ISBN, ISSN.

Mã 39/43

Mã vạch 39, còn gọi là mã vạch 3 trong 9, ban đầu chỉ mã hóa được 39 ký tự, nhưng phiên bản mới nhất giờ đây có thể lưu tới 43 ký tự. Nó có thể chứa chữ cái, chữ số và ký tự đặc biệt, nhưng không nén như mã vạch 128. Mã vạch 39 thường được dùng để in nhãn hàng hóa trong nhiều ngành, kể cả sản xuất ô-tô…

Ưu điểm: Dễ giải mã bởi máy đọc mã vạch thông thường, hỗ trợ nhiều loại ký tự, không cần số kiểm tra, linh hoạt.
Nhược điểm: Mã vạch thưa nên không thích hợp cho sản phẩm nhỏ.

Mã 128

Mã vạch 128 hỗ trợ đa dạng các ký tự trong bộ ký tự ASCII 128 (bao gồm chữ cái, chữ số và ký tự đặc biệt), nhưng vẫn có thể tạo ra mã vạch có kích thước nhỏ gọn. Do tính linh hoạt và hiệu quả này, mã vạch 128 được sử dụng rộng rãi trong logistics, phân phối và bán lẻ.

Biến thể và phân loại của mã vạch Code 128 bao gồm:

Code 128A: Mã hóa các chữ thường, chữ viết hoa, ký tự số, mã điều khiển và các ký tự chuẩn ASCII.
Code 128B: Mã hóa ký tự số, chữ hoa, chữ viết thường và ký tự chuẩn ASCII.
Code 128C: Có thể nén 2 ký tự số trong 1 ký tự mã hóa.

Ứng dụng của mã vạch 128 rộng rãi trong phân phối hàng hóa, logistics, chuỗi cung ứng bán lẻ, và công nghiệp chế tạo….

Mã ITF

Mã vạch ITF, còn gọi là mã vạch xen kẽ 2 trong 5, thích hợp để in lên bao bì sản phẩm. Với khả năng xử lý độ dung sai cao, nó phù hợp với việc in trực tiếp lên các loại bao bì không phẳng. Mã vạch ITF mã hóa 14 chữ số và sử dụng bộ ký tự ASCII.

Ưu điểm: Hỗ trợ mã chỉ dẫn và mã kiểm tra, giúp kiểm tra hàng hóa ngay tại hiện trường.
Nhược điểm: Chỉ mã hóa chữ số, không hỗ trợ chữ cái và các ký tự đặc biệt.

Mã vạch 2D

Mã vạch hai chiều, hay còn được gọi là “mã vạch 2D”, là loại mã vạch có khả năng hệ thống hóa dữ liệu theo cả hai chiều dọc và ngang dưới dạng hình học và hình tượng. Nó giống như mã vạch 1D tuyến tính trong cách sắp xếp dữ liệu, nhưng có thể lưu trữ và biểu thị nhiều thông tin hơn trên mỗi đơn vị diện tích. Mã vạch 2D bao gồm hai loại chính là QR Code và PDF417.

QR code

Mã vạch 2D phổ biến nhất hiện nay là QR Code (Quick Response). Nó được sử dụng rộng rãi trong tiếp thị, giới thiệu sản phẩm, chương trình khuyến mãi, tra cứu thông tin và thậm chí thanh toán. QR Code có nhiều ưu điểm như kích thước linh hoạt, đọc dữ liệu nhanh, hỗ trợ nhiều chế độ mã hóa và miễn phí sử dụng.

Mã ma trận

Mã Data Matrix thường được áp dụng để đặt tên hàng hóa và tài liệu. Tương tự QR Code, loại mã này ít gặp lỗi và có khả năng đọc nhanh. Mã AZTEC cũng là một biến thể của nó. Các ngành công nghiệp sử dụng bao gồm sản xuất (linh kiện điện tử), bán lẻ (tem sản phẩm) và hành chính công (nhãn văn bản, nhãn quản lý công văn).

Mã PDF417

PDF417 là một dạng mã vạch hai chiều 2D được áp dụng trong các tình huống cần lưu trữ lượng dữ liệu lớn như ảnh kỹ thuật số, dấu vân tay, số liệu và đồ họa, chữ ký… Đây là một loại mã vạch phổ biến và miễn phí ở nhiều quốc gia ngoài.

Biến thể của nó là mã vạch vụn (truncated) PDF417, được sử dụng trong các ngành như logistics (mã vận đơn, mã shipping…) và hành chính sự nghiệp (mã chứng minh thư, mã căn cước công dân…).

Mã AZTEC

Mã vạch Aztec là loại mã vạch 2D thường được sử dụng trong lĩnh vực vận tải, đặc biệt là trong hàng không và giải trí (rạp chiếu phim, khu vui chơi). Điểm nổi bật của nó là khả năng đọc dữ liệu ổn định ngay cả ở độ phân giải thấp và trong điều kiện ánh sáng yếu. Điều này giúp đọc được bằng smartphone dù chất lượng in không tốt. Mã vạch Aztec cũng chiếm ít diện tích hơn so với các loại mã vạch 2D khác vì không cần viền trống xung quanh.

Ưu điểm của mã vạch Aztec là có thể chứa nhiều dữ liệu trong kích thước nhỏ và không cần viền trống, đồng thời tính năng tổng kiểm (checksum) giúp sửa lỗi quét.
Nhược điểm: Aztec hỗ trợ ít ký tự hơn.